گذرگاه سرویس سازمانی یا Enterprise Service Bus که به اختصار آن ‌را ESB می‌نامند، معماری زیرساخت نرم‌افزاری سازمان‌ها می‌باشد و باعث ادغام و یکپارچه سازی سامانه‌های مختلف نرم‌افزاری سازمان‌ها می‌شود.
گذرگاه سرویس سازمانی از قوانین و اصول Bus مانند برای ادغام سیستم‌های متعدد یک سازمان با یکدیگر استفاده می‌کند. مفهوم اصلی معماری گذرگاه سرویس سازمانی این است که شما با قرار دادن یک گذرگاه ارتباطی بین سیستم‌های مختلف، آنها را ادغام می‌کنید و سپس هر سیستم را قادر می‌سازید تا با این گذرگاه ارتباطی صحبت کند. این کار باعث می‌شود تا سیستم‌ها از یکدیگر جدا شوند و به آنها امکان می‌دهد بدون وابستگی یا شناخت سیستم‌های دیگر در گذرگاه با هم ارتباط برقرار کنند. مفهوم گذرگاه سرویس سازمانی ناشی از نیاز اجتناب از ارتباطات نقطه به نقطه  یا دو به دو سرویس‌ها با سرویس گیرندگان است که با گذشت زمان هم شکننده‌تر می‌شود و هم کنترل آنها بشدت سخت‌تر می‌شود. در ارتباطات  نقطه به نقطه سرویس‌های سازمان عملکرد در میان سرویس‌ها انتشار می‌یابد و هیچ روش مرکزی برای نظارت یا عیب یابی آن وجود ندارد که باعث بروز مشکلات عدیده ای می شود. این موضوع را اغلب به عنوان “کد اسپاگتی” می شناسند که باعث ایجاد وابستگی شدید بین سرویس‌ها می‌شود.

کارکرد گذرگاه سرویس سازمانی چگونه است؟

 یک ابزار میان افزار است که برای توزیع کار بین اجزای متصل به سرویس‌های سازمان استفاده می‌شود. ESB به منظور فراهم آوردن ابزاری یکنواخت برای جابجایی کار، به سیستم‌ها امکان اتصال به Bus و اشتراک پیام‌ها را بر اساس قوانین ساختاری و سیاست‌های تجاری سازمان ارائه می‌دهد. از جنبه دیگه ESB ابزاری است که هم در محاسبات توزیع شده و هم در ادغام مولفه‌ها کاربرد دارد. بهترین راه برای فکر کردن در مورد این ابزار، تجسم آن به عنوان مجموعه‌ای از سوییچ‌ها است که می‌تواند یک پیام را در یک مسیر خاص بین اجزای سرویس‌ها بر اساس محتوای پیام و سیاست‌های تجاری پیاده سازی و هدایت کند.

چرا باید از گذرگاه سرویس سازمانی استفاده کرد؟

افزایش چابکی سازمان، کاهش زمان ورود به بازار، جلوگیری از بروز خطاها، صرفه جویی‌های مالی و زمانی از رایج‌ترین دلایلی است که شرکت‌ها، گذرگاه سرویس سازمانی را به عنوان ستون فقرات زیرساخت IT خود در نظر می گیرند و تمایل دارند که ESB را در سازمان خود پیاده سازی کنند. علاوه بر این، راهی را برای استفاده از سیستم‌های موجود یا قدیمی شما ارائه می‌دهد تا بدون نیاز به کد نویسی و دغدغه‌های دیگر بتوانید سیستم‌های قدیمی خود را وارد چرخه جدید بنماید